Η παχυσαρκία αποτελεί παγκόσμια επιδημία, ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες χώρες που χαρακτηρίζονται από αυξημένη πρόσληψη θερμίδων από τη διατροφή. Εκτός από αισθητικό πρόβλημα, αποτελεί και πολύ σοβαρό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση νοσογόνων καταστάσεων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιοπάθειες, αλλά ακόμα και ο καρκίνος.
Για αυτό και ο αριθμός των ασθενών που καταφεύγουν σε επεμβάσεις βαριατρικής χειρουργικής με σκοπό την απώλεια σωματικού βάρους, έχει αυξηθεί σημαντικά. Μετά από μαζική απώλεια βάρους όμως, παραμένει περίσσεια δέρματος και λίπους που στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά για να διορθωθεί η εξωτερική εμφάνιση του ασθενή.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις αποκατάστασης του σωματικού περιγράμματος προγραμματίζονται να γίνουν όταν το σωματικό βάρος σταθεροποιηθεί στα ιδανικά ή περίπου στα ιδανικά επίπεδα για περισσότερο από 6 μήνες. Επειδή η αποκατάσταση μιας περιοχής του σώματος, ενδέχεται να έχει επιπτώσεις σε γειτονικές ανατομικές περιοχές, χρειάζεται να γίνει μια εξατομικευμένη και ενδελεχής εκτίμηση του προβλήματος και ένας προσεκτικός σχεδιασμός και προγραμματισμός των εγχειρήσεων. Τυχόν άλλες παθήσεις που συνυπάρχουν όπως αναιμία, σακχαρώδης διαβήτης και αρτηριακή υπέρταση πρέπει να ρυθμιστούν.
Συστήνεται επίσης η διακοπή του καπνίσματος τουλάχιστον για 3 βδομάδες. Παρόλο που μπορεί να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα δύο ή και περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις, αυτό παρατείνει τον εγχειρητικό χρόνο, αυξάνει την απώλεια αίματος και τη συχνότητα των επιπλοκών όπως θρόμβωση, επιμόλυνση και διάσπαση του χειρουργικού τραύματος. Για το λόγο αυτό, η αποκατάσταση του σωματικού περιγράμματος πρέπει να γίνεται σταδιακά.
Χειρουργικές επεμβάσεις
1. Πλαστική ανόρθωσης του κορμού (εικ. 1)
Αποτελεί ίσως την πιο αποτελεσματική επέμβαση μετά από την απώλεια μεγάλου βάρους, και δίνει ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα για την δημιουργία ενός ελκυστικού και αισθητικού σώματος. Περιλαμβάνει μια κυκλική αφαίρεση της περίσσειας δέρματος και λίπους καθ’ όλη τη περίμετρο του κατώτερου τμήματος του κορμού, δηλαδή την οπίσθια επιφάνεια του κορμού και τη κοιλιά. Έτσι επιτυγχάνεται η διόρθωση του περιγράμματος της κοιλίας και της οπίσθιας επιφάνειας του κορμού, η ανόρθωση των γλουτών, του εφηβαίου, της πρόσθιας και έξω επιφάνειας των μηρών, ενώ ασκείται ευεργετική δράση στη θέση της πτυχής κάτω από τον μαστό. Γι αυτό και θεωρείται φρόνιμο να προηγείται αυτή η επέμβαση όλων των άλλων επεμβάσεων αποκατάστασης, ούτως ώστε να ωφεληθούν τα μέγιστα οι γειτονικές ανατομικές περιοχές του σώματος. Πρόκειται για μια εκτεταμένη επέμβαση που μπορεί να διαρκέσει 4 με 5 ώρες και είναι πιο καλύτερα να μην συνδυάζεται με άλλη χειρουργική επέμβαση.
Εικ. 1: Πλαστική ανόρθωσης του κορμού
2. Κοιλιοπλαστική (εικ.2)
Αν το πρόβλημα στον κορμό δεν είναι πολύ έντονο και εντοπίζεται μόνο στη κοιλιά τότε μια κοιλιοπλαστική μπορεί να εξασφαλίσει πολύ καλά αποτελέσματα. Συνήθως γίνεται μια μακριά τομή, ακριβώς επάνω από την ηβική περιοχή, που μπορεί να φτάσει από το ένα κόκαλο ισχίου στο άλλο, αναλόγως με την χαλαρότητα και το δέρμα που υπάρχει. Τα περίσσιο δέρμα χωρίζεται από τον κοιλιακό τοίχωμα και αφαιρείται και ταυτόχρονα οι κοιλιακοί μύες σφίγγονται και ράβονται μεταξύ τους για να δημιουργηθεί ένα σταθερότερο κοιλιακό τοίχωμα και να στενεύσει η γραμμή της μέσης.
Εικ. 2 Κοιλιοπλαστική
3. Ανόρθωση γλουτών
Η ανύψωση των γλουτών επιτυγχάνεται με την πλαστική ανόρθωσης του κορμού. Στη περίπτωση που οι γλουτοί όμως παρουσιάζονται επιπεδωμένοι , είναι δυνατό να αυξηθεί το μεγέθους τους με μεταμόσχευση λίπους. Η λήψη του λίπους μπορεί να γίνει στα πλαίσια μιας λιποαναρρόφησης επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα τόσο την ανύψωση όσο και την βελτίωση της γραμμής της περιοχής που έγινε η λιποαναρρόφηση.
4. Ανόρθωση μηρών (εικ. 2)
Παρόλο που υπάρχουν τεχνικές που μπορούν να ανορθώσουν μεμονωμένα την πλάγια περιοχή των μηρών, χρησιμοποιώντας ορατές τομές στο πάνω τμήμα του μηρού, είναι καλυτέρα αυτό να γίνεται στα πλαίσια μιας πλαστική ανόρθωσης του κορμού. Έτσι αποφεύγονται τομές στο εξωτερικό μέρος του μηρού που πολλές φορές μπορεί να είναι ορατές. Σε εντόπιση όμως της περίσσειας του δέρματος στην έσω επιφάνεια των μηρών πρέπει να γίνει μια εγκάρσια τομή στο ύψος της βουβωνικής πτυχής, και σε βαρύτερες χαλαρώσεις μια κάθετη τομή κατά μήκος της έσω επιφάνειας του μηρού μέχρι το γόνατο για να επετεύχθη η επιθυμητή σύσφιξη των μηρών. Μερικές φορές η κάθετη τομή μπορεί να αποφευχθεί συνδυάζοντας μια λιποαναρρόφηση του κάτω μέρους του μηρού με την εγκάρσια τομή στο ύψος της βουβωνικής πτυχής.
Εικ. 2 Ανόρθωση μηρών
5. Βραχιονοπλαστική (εικ. 3)
Μερικές φόρες όταν η συγκέντρωση λίπους και η χαλάρωση της περιοχής είναι περιορισμένη, μια απλή λιποαναρρόφηση είναι αρκετή για να επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σε περιπτώσεις όμως μεγάλης περίσσειας δέρματος στους βραχίονες, είναι αναγκαίο το δέρμα να αφαιρεθεί με μια ατρακτοειδή τομή κατά την έσω επιφάνεια των βραχιόνων που φτάνει σχεδόν από των αγκώνα μέχρι την μασχάλη. Αυτή η τομή όμως δεν μπορεί να κρυφτεί σε κάποια πτυχή του σώματος και μερικές φόρες είναι ορατή. Πρέπει λοιπόν κανείς να ζυγίσει πολύ προσεκτικά τα υπέρ και τα κατά μιας τέτοιας επέμβασης.
Εικ. 3 Βραχιονοπλαστική
Η χειρουργική για την απώλεια σωματικού βάρους σε ασθενείς που πάσχουν από νοσογόνο παχυσαρκία, αποτελεί για πολλούς από αυτούς το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της σωματικής και ψυχικής τους υγείας. Οι χειρουργικές επεμβάσεις αποκατάστασης του σωματικού περιγράμματος που θα ακολουθήσουν, είναι δυνατό να πετύχουν ουσιαστικά οφέλη για αυτά τα άτομα, που υπέστησαν σημαντική απώλεια του σωματικού βάρους τους από βαριατρική χειρουργική. Οι προσδοκίες του ασθενούς πρέπει να είναι πραγματοποιήσιμες και επίσης να γίνονται απόλυτα κατανοητοί από τον ασθενή οι πραγματικοί κίνδυνοι καθώς και οι περιορισμοί μιας τέτοιας χειρουργικής επέμβασης. Οι μεγάλες ουλές είναι σε μερικές περιπτώσεις αναπόφευκτες για αυτό και οι ασθενείς πρέπει ενημερώνονται εκ των προτέρων για τις δυνατότητες που προσφέρει η πλαστική και επανορθωτική χειρουργική.
