Ο Ίων (Ιωάννης) Δραγούμης γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1878 και ήταν υιός του πολιτικού και μετέπειτα πρωθυπουργού, Στέφανου Δραγούμη. Είχε καταγωγή από την Καστοριά, ωστόσο γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά στο Παρίσι, ενώ από το 1902 τοποθετήθηκε υποπρόξενος της Ελλάδας στο Γενικό Προξενείο Μοναστηρίου. Η παρουσία του στην γη της Μακεδονίας συνδυάστηκε με τις προσπάθειές του προκειμένου οι Έλληνες να αντιταχθούν στους σχησματικούς Βουλγάρους οι οποίοι προσπαθούσαν να εκβουλγαρίσουν την περιοχή.
Συνεργάστηκε για αυτόν τον σκοπό και με τον γαμπρό του και αγωνιστή, Παύλο Μελά, παρά το γεγονός πως δεν έμεινε μόνο στο Μοναστήρι. Υπηρέτησε τόσο στο Προξενείο Σερρών, όσο και στην Ανατολική Ρωμυλία στο Προξενείο του Πύργου (της Βουλγαρίας), στην Θράκη και στο Προξενείο Φιλιππούπολης, ως το 1907.
Την διετία 1907-1909 βρίσκεται στην Ελληνική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη. Κατά την παρουσία του ξεσπά και η επανάσταση των Νεότουρκων. Οι αρχικές διακηρύξεις του κινήματος περί «ισονομίας και ισοπολιτείας των εθνοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» τον βρίσκουν σύμφωνο με τις απόψεις του σχετικά με τον ρόλο που θα έπρεπε να διαδραματίσει ο Ελληνισμός στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
Μάλιστα όπως ο ίδιος είχε πει, το Ελληνικό ζήτημα θα λυνόταν μόνο μέσω της «δημιουργίας των συνθηκών που θα επέτρεπαν την ελεύθερη οικονομική, πολιτική και πολιτισμική ανάπτυξη των Ελλήνων στην ανατολική τους κοιτίδα». Ο ίδιος θεωρούσε πως υπήρχε η δυνατότητα συνεννόησης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ωστόσο θεωρούσε μέγιστο κίνδυνο για τα συμφέροντα των Ελλήνων, το δόγμα του πανσλαβισμού.
Μπορεί να ήταν πολέμιος της ενσωμάτωσης στην εθνικό κορμό των αλύτρωτων πατρίδων, ωστόσο υπηρέτησε στο επιτελείο του τότε Αρχιστράτηγου διαδόχου Κωνσταντίνου, ενώ τον Οκτώβριο του 1912 συμμετείχε και στις διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους για την παράδοση της Θεσσαλονίκης.
Πρωταρχικός στόχος του Δραγούμη για την επιτυχή έκβαση του Αγώνα ήταν ο συντονισμός του αλύτρωτου Ελληνισμού με την ελεύθερη Ελλάδα και η αφύπνιση της πολιτικής ηγεσίας και της κοινής γνώμης στην Αθήνα για τους κινδύνους που θα εγκυμονούσε η αρνητική έκβαση του Αγώνα αλλά και για τα οφέλη που θα αποκόμιζε η θετική έκβασή του. Έτσι, αποτέλεσε την αιχμή ενός πυρήνα ανήσυχων πατριωτών, οι οποίοι υπήρξαν και η πρώτη ομάδα πίεσης στην πρωτεύουσα με σκοπό την ανάληψη συντονισμένων ενεργειών για την ενίσχυση του αγώνα αυτού.
Έως το 1907, ο Ίων Δραγούμης κινείται στην Ανατολική Μακεδονία, την Ανατολική Ρωμυλία και τη Θράκη (προξενεία Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολης), Σερρών, Πύργου και Φιλιππούπολης) προσπαθώντας να συσπειρώσει και να ενδυναμώσει τους Ελληνικούς πληθυσμούς των περιοχών αυτών. Ανάλογες πατριωτικές προσπάθειες ανέλαβε και μετά το 1907, οπότε και τοποθετήθηκε ως Γραμματέας στην πρεσβεία της Κωνσταντινούπολης.
Εκεί, συνέχισε να μετέχει σε ενέργειες για την προώθηση και την κατοχύρωση των Ελληνικών συμφερόντων οργανώνοντας το Ελληνικό στοιχείο της Κωνσταντινούπολης και διευρύνοντας το πεδίο δράσης του «Μακεδονικού Κομιτάτου» που δρούσε μέχρι τότε στα εδαφικά όρια της Μακεδονίας. Πλέον, με την επωνυμία «Πανελλήνιος Οργάνωσις» αποσκοπούσε να συντονίζει εθνικές δραστηριότητες πέραν της Μακεδονίας, στην Κωνσταντινούπολη, τη Θράκη και την Ήπειρο.
Την περίοδο εκείνη, μαζί με τον Σουλιώτη-Νικολαΐδη, αποτέλεσαν το επίκεντρο ενός βαθύτερου πολιτικού προβληματισμού που αφορούσε στην ύπαρξη ενός ενιαίου «Ανατολικού» κράτους εντός του οποίου οραματίζονταν την πλατιά επικράτηση του Ελληνικού στοιχείου σε συνδυασμό με την ουσιαστική κατοχύρωση των εθνικών συμφερόντων των λαών της περιοχής έναντι σε κάθε εξωτερική πίεση.
Μετά το 1909 υπηρετεί σε Ευρωπαϊκές Πρεσβείες, ενώ το 1911, όταν κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα οι Ιταλοί, οργάνωσε στην Πάτμο συνέδριο με αίτημα την Ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα ή την παραχώρηση αυτονομίας. Είχε ενεργό συμμετοχή στους Βαλκανικούς πολέμους και ως δεκανέας στο επιτελείο του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου διαπραγματεύτηκε το 1912 με τον Τούρκο διοικητή την παράδοση της Θεσσαλονίκης, στην οποία και πρώτος ύψωσε την Ελληνική σημαία.
Στα 1914 ονομάστηκε Πρεσβευτής στην Πετρούπολη, όπου μεταξύ άλλων χειρίστηκε επιτυχώς και το θέμα του Αγίου Όρους. Από εκεί, το 1915, υποστηρικτής τότε της εξωτερικής πολιτικής του Βενιζέλου, συμβούλευε την έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο, στο πλευρό της Entente. Τον ίδιο χρόνο παραιτήθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία, πήρε μέρος στις εκλογές και εξελέγη ανεξάρτητος βουλευτής Φλωρίνης.
Τον Ιανουάριο του 1916 εξέδωσε σε συνεργασία με τον Μπούσιο και τον Καραπάνο το περιοδικό Πολιτική Επιθεώρηση το οποίο συμμεριζόταν τις επιλογές της αντιβενιζελικής παράταξης. Η στάση του αυτή τον οδήγησε το 1917, μετά την επικράτηση του Βενιζελικού κινήματος, στην εξορία μαζί με άλλους αντιβενιζελικούς πολιτικούς, αρχικά στην Κορσική και έπειτα στη Σκόπελο. Απελευθερώθηκε στα τέλη του 1919.
Πολιτική Δράση
Στις αρχές του 1915 και ενώ υπηρετούσε ακόμη στην Πετρούπολη, παραιτήθηκε και πολιτεύτηκε στο νομό Φλώρινας επικεφαλής ανεξάρτητου συνδυασμού, όπου αρχικά απέτυχε, για να εκλεγεί τελικά στις επαναληπτικές τοπικές στις 31 Μαΐου 1915, ανεξάρτητος βουλευτής Φλώρινας. Αρχικά ήταν ένθερμος υποστηρικτής του Ελευθερίου Βενιζέλου, ωστόσο στην πορεία αποφάσισε να «αλλάξει στρατόπεδο».
Ο λόγος για τον οποίον ήρθε σε ρήξη με τον Βενιζέλο ήταν διότι όπως έχει ειπωθεί είδε στο πρόσωπό του σημάδια αυταρχισμού, καθώς και εθνικής υποτέλειας στην πολιτική του. Ως αντιβενιζελικός πλέον ασπάζεται της απόψεις της παράταξης όχι όμως λόγω της τυφλής του πίστης στην Μοναρχία. Μάλιστα το 1916 εκδίδει και το περιοδικό «Πολιτική Επιθεώρησις» μέσω του οποίου φαίνεται ξεκάθαρα η στροφή του προς τον αντιβενιζελισμό.
Το 1916 εκδίδει το περιοδικό «Πολιτική Επιθεώρησις» καταγγέλλοντας, όπως και στη Βουλή-οπερέτα όταν με βασιλικά διατάγματα ακυρώθηκαν οι εκλογές του 1916 και επανήλθε η προηγούμενη σύνθεσή της χωρίς εκλογές, τη βία και τη λειτουργία των αντιλαϊκών μηχανισμών και το 1917 εξορίσθηκε στην Κορσική μαζί με άλλους αντιβενιζελικούς, ενώ με την επιστροφή του στην Ελλάδα, βιώνει και πάλι την εξορία στην Σκόπελο αυτήν την φορά, μέχρι την απελευθέρωσή του το 1919.
Ελεύθερος πλέον δρα υπέρ της «Ηνωμένης Αντιπολιτεύσεως» μίας παράταξης στην οποία συγκεντρώνονταν κατά κύριο λόγο όλοι οι αντιβενιζελικοί. Με νέο άρθρο στις 16 Ιουνίου 1917 στο περιοδικό του εξαπέλυσε δριμεία επίθεση εναντίον της Ανταντ και του Ελευθέριου Βενιζέλου ενώ κατακρίνει την Βενιζελική πολιτική, που είχε καταργήσει την εθνική κυριαρχία, εγκαθιστώντας αποικιακά στρατεύματα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και ο Σαρλ Ζονάρ,
Ύπατος Αρμοστής της Γαλλίας στην Ελλάδα, ζήτησε την εξορία του στην Κορσική. Τελειώνοντας η εξορία του στη Γαλλία, εκτοπίστηκε στη Σκόπελο και όταν επέστρεψε στην Αθήνα αναδείχθηκε σε ηγετική μορφή της αντιπολίτευσης.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο Facebook ''Θεσσαλονίκη-Ιστορικό Αρχείο''
για να ενημερώνεστε καθημερινά για ιστορικά θέματα της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας
