Από ποιον πήρε το όνομά της η οδός Αγγελάκη στο κέντρο της πόλης

Από ποιον πήρε το όνομά της η οδός Αγγελάκη στο κέντρο της πόλης

Ένας απο τους κεντρικότερους και ιστορικότερους δρόμους της πόλης μας, πηρε το όνομά του από μια προσωπικότητα της πρώτης εποχής μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Ήταν ο Κωσταντίνος Αγγελάκης, (1874 - 1965). Γιατρός και πολιτικός της Θεσσαλονίκης, ο πρώτος Έλληνας δήμαρχος (1916 - 1920) μετά την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα ήταν μέλος της οργανωτικής επιτροπής του στη Θεσσαλονίκη.Ήταν επίσης μέλος της ελληνογαλλικής επιτροπής ειδικών που εκπόνησε το νέο ρυμοτομικό σχέδιο, μετά τη μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του κέντρου της πόλης, το 1917.

Aggelakis thessgiatro 1

Ο Κωνσταντίνος Αγγελάκης διετέλεσε δήμαρχος Θεσσαλονίκης διορισμένος από την κυβέρνηση του κινήματος Εθνικής Αμύνης το 1916, μέχρι την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του 1920. Σ’ αυτές τις δημοτικές εκλογές ήταν ο βασικός υποψήφιος των Φιλελευθέρων με την υποστήριξη και του στρατηγού Πάγκαλου.

«Ο κ. Αγγελάκης, συνδεόμενος δι’ αρχαίων δεσμών μετά της Θεσσαλονίκης είναι ο ενδεδειγμένος δια την θέσιν του δημάρχου», θα δηλώσει ο στρατηγός αργότερα

Ο Αγγελάκης ήταν ένας εκ των δύο υποψηφίων δημάρχων που πρότεινε στα μέλη της η Συνομοσπονδία Προσφύγων Μακεδονίας-Θράκης (ισοψήφησε στις προτιμήσεις των εκπροσώπων των διαφόρων τοπικών συλλόγων με τον Π. Συνδίκα), ενώ είχε και την υποστήριξη δυο εφημερίδων.

«Γνωρίζουν οι Θεσσαλονικείς και έμαθαν οι πρόσφυγες ποίος είναι ο κ. Αγγελάκης, τι επετέλεσε και τι θα επιτελέση, και δι’ αυτό αι κάλπαι σήμερον θα πληρωθούν με το όνομά του. Και ο ήλιος της αύριον ανατέλλων υπέρ την νύμφην του Θερμαϊκού, θα χαιρετίση Δήμαρχον αυτής τον κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΝ ΑΓΓΕΛΑΚΗΝ»,

εκδοτικό σημείωμα των «Μακεδονικών Νέων» την Κυριακή των εκλογών.

«ΣΥΜΠΟΛΙΤΑΙ, ΓΗΓΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ! ΨΗΦΙΣΑΤΕ ΟΛΟΙ ΑΥΡΙΟΝ ΤΟΝ κ. Κ. ΑΓΓΕΛΑΚΗΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟΝ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΙΚΤΟΝ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟΝ ΑΥΤΟΥ»,

πρωτοσέλιδο της «Νέας Αλήθειας», Ιωάννης Κούσκουρας ,ο εκδότης της εφημερίδας, ήταν υποψήφιος με αυτό το «μικτόν ψηφοδέλτιον».

Στο προεκλογικό του πρόγραμμα ο Αγγελάκης υπόσχεται:

«Θα καταβάλω […] πάσαν προσπάθειαν όπως κατασκευασθώσιν εις την πόλιν μας έργα υγείας, υδρεύσεως, συγκοινωνίας και εξωραϊσμού […] Θ’ αποτελέση δι’ εμέ ιδιαίτερως θεμελιώδες ζήτημα η κατασκευή οδών […] θα επεκτείνωμεν δ’ όπου είναι δυνατόν τας ήδη υπαρχούσας τροχιοδρομικάς γραμμάς […] θα φροντίσωμεν να ενισχύσωμεν και αυξήσωμεν τας κλίνας του Δημοτικού [«Αγ. Δημήτριος»] και του προσφυγικού [«Γ. Γεννηματάς»] νοσοκομείου, ως και τον αριθμόν των δημοτικών ιατρείων και φαρμακείων […] θα μεριμνήσωμεν όπως παύση επί τέλους το από τετραετίας ήδη μαρτύριον των κατοίκων εκ της ελλείψεως του ύδατος δια της κατασκευής μεγάλων υδραυλικών έργων. Πιστεύοντες, ότι και οι κάτοικοι των συνοικιών και των απομεμακρυσμένων συνοικισμών δικαιούνται της αυτής με τους άλλους πολίτας μερίμνης εκ μέρους του Δήμου, θα θεωρήσωμεν ιεράν μας υποχρέωσιν να εξασφαλίσωμεν εις αυτούς το ταχύτατον συγκοινωνίαν, ύδρευσιν, φωτισμόν και εκπαίδευσιν».

Οι πρώτες εκλογές στον «Δήμο Θεσσαλονίκης» πλέον έγιναν στις 25 Οκτωβρίου του 1925, επί δικτατορίας Θεόδωρου Πάγκαλου. Την έκπληξη έκανε ο δικηγόρος Μηνάς Πατρίκιος, που επωφελήθηκε από την πολυδιάσπαση του βενιζελικού στρατοπέδου και αναδείχθηκε πρώτος αιρετός δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Ο Πατρίκιος υποστηρίχθηκε από το Εργατικό Κέντρο, το ΚΚΕ, το προσφυγικό στοιχείο της πόλης και μερίδα του Λαϊκού Κόμματος, που ήθελε πάση θυσία την ήττα του βασικού βενιζελικού υποψηφίου Κωνσταντίνου Αγγελάκη.

Επί 40.000 εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, στις εκλογές της 25ης Οκτωβρίου 1925 ψήφισαν μόλις 17.449 άτομα σε 59 εκλογικά τμήματα. Οι υποψήφιοι δήμαρχοι έλαβαν:

- Μηνάς Πατρίκιος, 5.279 ψήφους (30%).

- Κωνσταντίνος Αγγελάκης (βενιζελικός), 4.536 ψήφους (26%).

- Παναγιώτης Οικονόμου, 3.327 ψήφους (18%).

- Πέτρος Συνδίκας (βενιζελικός), 2.640 ψήφους (12%).

- Κωνσταντίνος Ζήσης, 829 ψήφους (5%). Υποστηρίχθηκε από μερίδα του Λαϊκού Κόμματος.

- Γεώργιος Καρβωνίδης (βενιζελικός), 507 ψήφους (3%).

- Νικόλαος Γερμανός (αντιβενιζελικός, ιδρυτής της ΔΕΘ), 283 ψήφους (1,5%).

Η εκλογή του «εργατοπρόσφυγος και κομμουνίζοντος» Πατρίκιου προκάλεσε αναταραχή στον αστικό κόσμο. Η βενιζελική εφημερίδα «Μακεδονικά Νέα» κάλεσε «πολιτικούς και στρατιωτικούς να μην καθίσουν με σταυρωμένα τα χέρια μπροστά στον κίνδυνο που δημιούργησε η άλωση της δημαρχίας από κομμουνιστές». Ο δικτάτορας Πάγκαλος, με το αιτιολογικό ότι ο Πατρίκιος δεν συγκέντρωσε το απαιτούμενο 15% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, ακύρωσε τις εκλογές και προκήρυξε νέες για τις 20 Δεκεμβρίου του 1925.

Το αποτέλεσμα της επαναληπτικής εκλογής ήταν θριαμβευτικό για τον Πατρίκιο. Συγκέντρωσε 7.335 ψήφους (50,6%), έναντι 4.504 ψήφων του Κωνσταντίνου Αγγελάκη (31,1%), που κατέβηκε αυτή την φορά με την υποστήριξη του δικτάτορα Πάγκαλου. Οι άλλοι δύο υποψήφιοι, ο αντιβενιζελικός Παναγιώτης Οικονόμου και ο βενιζελικός Γεώργιος Καρβωνίδης, συγκέντρωσαν, αντίστοιχα, 1.750 ψήφους (12,1%) και 900 ψήφους (6,2%).

Ο Αγγελάκης θα διεκδικήσει άλλες δυο φορές το θώκο του δημάρχου Θεσσαλονίκης. Το 1929 θα είναι τρίτος με 3.776 ψήφους (12,4%) και το 1930 πέμπτος με μόλις 368 ψήφους (1,1%).