Αμέσως μετά τη γέννηση, κάθε μητέρα βιώνει τις πιο έντονες, συναισθηματικές και σωματικές, στιγμές της ζωής της. Εκείνη τη στιγμή μόλις συνηδητοποιεί ότι έφερε μία νέα ζωή στον κόσμο, τη δική της ζωή, γίνεται η πρώτη γνωριμία, το πρώτο άγγιγμα, το πρώτο φιλί…Ακόμα και το ίδιο το μωρό αισθάνεται, σε μεγαλύτερο βαθμό, όλες αυτές τις αλλαγές. Πριν λίγα λεπτά βρισκόταν μέσα στη μήτρα, σε ένα γνώριμο περιβάλλον με σαφή όρια, στο οποίο το μόνο που αισθανόταν ήταν ασφάλεια, ζεστασιά, με λίγο φως και χαμηλούς ήχους. Και ξαφνικά…βρίσκεται σε ένα ξένο περιβάλλον, σε ένα νέο, παράξενο κόσμο γεμάτο προκλήσεις και ερεθίσματα:κρύο, ζέστη, φως, σκοτάδι, ήχοι, γεύσεις. Ωστόσο, σε όλες αυτές τις προκλήσεις πρέπει να προσαρμοστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα για να επιβιώσει. Πρέπει να μάθει να τρέφεται, να αναπνέει, να ρουφά, να καταπίνει, να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος του, να ζει! Και όλα αυτά μόνο του.
Σύμφωνα με την παιδίατρο Dr. Ian Laing, “η γέννηση από μόνη της είναι ένα θαύμα. Γι΄αυτό και συντελούνται θαυμαστές αλλαγές στις φυσιολογικές λειτουργίες του νεογέννητου που του επιτρέπουν αυτήν ακριβώς την προσαρμογή”.
Τα πρώτα του δάκρυα
Η πρώτη εκδήλωση ζωής είναι αναμφισβήτητα το κλάμα του μωρού, το οποίο σηματοδοτεί την έναρξη της αυτόνομης αναπνευστικής δραστηριότητας. Είναι μύθος ότι ένα υγιές μωρό μόλις γεννηθεί πρέπει να κλάψει αμέσως. Υπάρχουν μωράκια που απλά χρειάζονται χρόνο, έως και 180 δευτερόλεπτα!
Οι πρώτες του αναπνοές
Επειδή το έμβρυο μέσα στη μήτρα δεν αναπνέει, αλλά οξυγονώνεται μέσω του ομφαλίου λώρου, κύριο μέλημα στην ανάνηψη του μωρού είναι να πάρει τις πρώτες του αναπνοές. Τα περισσότερα μωράκια παίρνουν μόνα τους τις πρώτες τους αναπνοές, κάποια άλλα ίσως χρειαστούν μία μικρή βοήθεια με τη χρήση ενός ειδικού καθετήρα ώστε να καθαριστεί το στόμα και η μύτη τους από το αμνιακό υγρό. Η αναπνευστική συχνότητα των νεογέννητων είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή των ενηλίκων, δηλαδή περίπου 60 αναπνοές ανά λεπτό.
Τα πρώτα του ρίγη
Η ροή του αίματος από τον πλακούντα διακόπτεται, καθώς ο μαιευτήρας απολινώνει τον ομφάλιο λώρο και η εμβρυϊκή κυκλοφορία δίνει τη θέση της σε κυκλοφορία τύπου ενήλικα. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κρατηθεί ζεστό το νεογνό, καθώς η ικανότητά του να διατηρήσει σταθερή θερμοκρασία σώματος είναι μειωμένη τις πρώτες ώρες έως και μέρες μετά τη γέννηση. Για το λόγο αυτό και για να γίνει η πρώτη εξέτασή του, μεταφέρεται κάτω από πηγή θερμότητας. Βέβαια η πρώτη εξέταση του μωρού μπορεί να γίνει απευθείας επάνω στο σώμα της μητέρας, το οποίο αποτελεί την ιδανική πηγή θερμότητας.
Η πρώτη του ιατρική φροντίδα
Αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού, η πρώτη κίνηση της μαίας ή του παιδιάτρου είναι να το σκουπίσουν καλά για να το ζεστάνουν και η ήπια τριβή είναι ένα καλό ερέθισμα για την έναρξη της αναπνοής. Έπειτα τυλίγεται με ζεστές πετσέτες, ενώ παράλληλα η μαία ή ο παιδίατρος που έκανε την ανάνηψη θα αξιολογήσει πόσο επιτυχημένα έγινε η μετάβαση στην εξωμήτριο ζωή, σύμφωνα με το Apgar score. Το Apgar score είναι ένα σύνολο εξετάσεων που πραγματοποιούνται στο 1ο και 5ο λεπτό ζωής του νεογνού, το οποίο περιλαμβάνει μέτρηση καρδιακής συχνότητας και αναπνοών, αξιολόγηση αντανακλαστικών, μυϊκού τόνου και χρώματος του δέρματος. Ανάλογα με την ανταπόκριση του μωρού σε αυτό το τεστ, θα πάρει και το βαθμό που πρέπει, σε κλίμακα από το μηδέν μέχρι το δέκα. Τα περισσότερα μωράκια περνούν με άριστα αυτές τις εξετάσεις και δεν χρειάζονται περαιτέρω ιατρική φροντίδα. Ακόμη και αν μερικά μωρά παρουσιάσουν κάποιο πρόβλημα στα πρώτα πέντε λεπτά της ζωής τους, μεγαλώνοντας συνήθως αυτά τα προβλήματα ξεπερνιούνται. Το συχνότερο φαινόμενο είναι τα μελανά χέρια και πόδια, το οποίο είναι απολύτως φυσιολογικό να συμβαίνει ακόμα και τις πρώτες ημέρες.
Η πρώτη αγκαλιά και το πρώτο γεύμα
Είναι μιά στιγμή μοναδική, αξέχαστη, ανεπανάληπτη..Είναι η πρώτη ουσιαστική επαφή μητέρας-βρέφους, η οποία μένει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη και είναι αυτή που θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του πρώιμου δεσμού τους! Εφ ΄όσον μητέρα και μωρό βρίσκονται σε μία υγιή και φυσιολογική κατάσταση, είναι λοιπόν ο κατάλληλος χρόνος, μέσα στην πρώτη ώρα μετά τον τοκετό, για το πρώτο του γεύμα. Το πρώτο γεύμα συνήθως είναι σύντομο και με μικρή ποσότητα γαλάκτος, αυτή του πρωτογάλακτος, γεμάτο αντισώματα και θρεπτικά στοιχεία απαραίτητα για το ξεκίνημα της ζωής.
Κάπως έτσι ξεκινάει η περιπέτεια της ζωής γι΄αυτό το νέο, μικρό ανθρωπάκι!
Γράφει η Θεοδώρα Παληά , μαία του Mommy’s School
