Η Δυσλεξία αναγνωρίστηκε ως μαθησιακή δυσκολία στις αρχές του 1970. Εξαιτίας της Δυσλεξίας καθυστερεί ή εμποδίζεται η εκμάθηση της γραφής και της ανάγνωσης από παιδιά που έχουν όλες τις ικανότητες και δυνατότητες για τις εργασίες αυτές. Πρόκειται, δηλαδή για παιδιά με κανονική ή και ανώτερη νοημοσύνη, χωρίς προβλήματα στην όραση ή ακοή, τα οποία ζουν σε ένα περιβάλλον που δεν στερείται ερεθισμάτων και φοιτούν κανονικά σε οργανωμένα σχολεία.
Η Δυσλεξία επηρεάζει τη ζωή εκατομμυρίων παιδιών και ενηλίκων σε όλο τον κόσμο, με σοβαρές συνέπειες τόσο σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Εκδηλώνεται τα πρώτα χρόνια φοίτησης στο Δημοτικό σχολείο ως μία απροσδόκητη και ανεξήγητη μαθησιακή δυσκολία στην ανάγνωση και γραφή, σε φυσιολογικά παιδιά με κανονική ή και ανώτερη ευφυΐα που μέχρι τότε τίποτε δεν προέβλεπε οτι θα είχαν κάποιο πρόβλημα. Τα παιδιά αυτά ξεκινούν να παρακολουθούν τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου με την προοπτική οτι θα επιτύχουν (γενικά παρουσίαζαν μια καλή επίδοση σε σχολικές δραστηριότητες) και δεν αργούν να νοιώσουν την αδικαιολόγητη αποτυχία.
Η αποτυχία τους οφείλεται αφενός στο γεγονός οτι τα παιδιά αυτά πραγματικά δυσκολεύονται να καταλάβουν και να μάθουν τα σύμβολα (γράμματα) και το σύστημα ανάγνωσης - γραφής και αφετέρου στο γεγονός ότι οι δάσκαλοι (και αργότερα οι καθηγητές) τα αντιμετωπίζουν ως μια ομάδα δύσκολων παιδιών, την οποία δεν προθυμοποιούνται να βοηθήσουν καθώς στερούνται ειδικής εκπαιδεύσεως και παρερμηνεύουν την έννοια της "δίκαιης αξιολόγησης" των μαθητών τους.
Το 1.5% του μαθητικού πληθυσμού μπορεί να έχει σοβαρής μορφής ειδική μορφή μαθησιακή διαταραχή. Το ποσοστό ανέρχεται σε 4% ή και 5% αν πρόκειται για ηπιότερη μορφή μαθησιακής διαταραχής, ενώ η αναλογία αγοριών – κοριτσιών είναι 4:1.
ΛΙΣΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ
Η ακόλουθη λίστα ελέγχου μπορεί να δείξει αν ένα παιδί (6+ ετών) είναι Δυσλεκτικό ή όχι. Δεν είναι απαραίτητο οτι ένα παιδί θα έχει όλες αυτές τις δυσκολίες. Ωστόσο, αν αυτές οι δυσκολίες εξακολουθούν να υφίστανται και πέρα απο την ηλικία, στην οποία ένα παιδί πρέπει να τις έχει ξεπεράσει, τότε ενδέχεται να έχει Δυσλεξία και οι γονείς θα πρέπει να απευθυνθούν σε έναν ειδικό.
▶ Όταν το παιδί διαβάζει:
1. Μπερδεύει γράμματα που μοιάζουν οπτικά: "π" - "τ", "ξ" - "ζ", "α" - "ο";
2. Μπερδεύει γράμματα που μοιάζουν ακουστικά: "φ" - "θ", "δ" - "β", "σ" - "ζ";
3. Αντιστρέφει τη λέξη: "αν" - "να", "όλα" - "άλο";
4. Μετακινεί γράμματα μέσα στη λέξη: "καρέκλα" - "καλέκρα", "πληρώνω" - "πρηλώνω";
5. Διαβάζει μια λέξη σωστά και στη συνέχεια του κειμένου τη διαβάζει λάθος;
6. Μετακινεί τις λέξεις μέσα στην πρόταση: " Η μπάλα είναι κάτω απο το τραπέζι." - "Το τραπέζι είναι κάτω απο τη γάτα.";
7. Μπερδεύει μικρές λεξούλες μεταξύ τους: "από", "προς", "οτι", "που";
8. Χάνει συχνά την σειρά την οποία διαβάζει και πάει στην πιο κάτω και μετά επιστρέφει στην πιο πάνω ή μπερδεύεται;
9. Διαβάζει κανονικά αλλά δεν καταλαβαίνει τι λέει το κείμενο;
▶ Όταν το παιδί γράφει (ακόμη και μετά απο συχνές επαναλήψεις και καθοδηγήσεις):
1. Δεν ξέρει αν πρέπει να χρησιμοποιήσει το δεξί ή το αριστερό του χέρι;
2. Δεν χρησιμοποιεί τα κεφαλαία γράμματα ή τα τοποθετεί σε λάθος θέσεις (π.χ. μέσα στην πρόταση);
3. Τα γράμματα και οι αριθμοί που γράφει είναι δυσανάγνωστοι;
4. Κολλάει όλες τις λέξεις μαζί χωρίς να αφήνει περιθώρια και οι γραμμές, που γράφει, έχουν κατεύθυνση προς το κάτω ή προς το πάνω μέρος της σελίδας;
5. Παραλείπει τα σημεία στίξεως ή τα τοποθετεί σε λάθος σημείο μέσα στην παράγραφο;
▶ Διάφορα συμπτώματα που πρέπει να αναζητήσετε:
1. Υπάρχει οικογενειακό ιστορικό Δυσλεξίας ή Μαθησιακών Δυσκολιών ή σχετικών προβλημάτων;
2. Είχε αργή ανάπτυξη;
3. Διασπάται εύκολα η προσοχή του;
4. Μπερδεύει το "αριστερό" με το "δεξί, την "ανατολή" με τη "δύση", το "πάνω απο" με το "κάτω απο";
5. Πιάνει το μολύβι πολύ σφιχτά ή με περίεργο τρόπο;
6. Δυσκολεύεται να μάθει την ώρα;
7. Δυσκολεύεται να δέσει τα κορδόνια του;
8. Δυσκολεύεται αν συγκρατήσει στη μνήμη του γραπτές λέξεις ή οδηγίες για σύντομο χρονικό διάστημα;
9. Εμφανίζει μεικτή πλευρίωση (π.χ. χρησιμοποιεί το δεξί χέρι για να γράφει, το αριστερό για να κόβει, το αριστερό πόδι για να κλωτσάει);
10. Δυσκολεύεται όταν αντιγράφει απο τον πίνακα;
11. Μπερδεύει τα μαθηματικά σύμβολα (το μείον με το σύν);
12. Δυσκολεύεται να ακολουθήσει πάνω απο μία εντολές τη φορά;
13. Δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το λεξικό ή τον τηλεφωνικό κατάλογο;
14. Δυσκολεύεται να ακολουθεί μια λογική εξέλιξη σε χρόνο (ημέρες / μήνες /) ή την αλφαβήτα ή τους αριθμούς;
Όσο πιο σύντομα διαγνωσθεί η Δυσλεξία, τόσο πιο έγκυρα και ασφαλώς θα βοηθηθεί το παιδί στο σπίτι και στο σχολείο. Κατάλληλη χρονική στιγμή για να αξιολογηθεί ένα παιδί στις μαθησιακές του δεξιότητες είναι μετά το Πάσχα της Α’ Δημοτικού. Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία για τη Δυσλεξία, η έρευνα έχει δείξει πως με την κατάλληλη βοήθεια και καθοδήγηση οι δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν ως ένα βαθμό.
