Πρωταθλήτρια είναι η χώρα μας στην κατανάλωση αντιβιοτικών, με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι η αλόγιστη χρήση έχει συμβάλλει δραματικά στην δημιουργία πολυανθεκτικών μικροβίων.
Και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, δεδομένου ότι σύμφωνα με υπολογισμούς 25.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως στην ΕΕ από λοιμώξεις, αφού οι κάποτε «δυνατές» αντιβιώσεις είναι πλέον ανίσχυρες.
Η δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στην προμήθεια των αντιβιοτικών χωρίς την προσκόμιση ιατρικής συνταγής και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της κατανάλωσης των αντιβιοτικών (πάνω από 80%) προέρχεται από την συνταγογράφηση για την θεραπεία ιογενών λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού στις οποίες δεν ενδείκνυται η χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας, είναι το «δίπτυχο» που εξηγεί την υπερκατανάλωση στην χώρα μας.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), τα παραπάνω δεδομένα ενισχύονται και από δημοσκοπική έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας που πραγματοποιήθηκε για τρία έτη (2007-2009-2010).
Η έρευνα έδειξε ότι για το 2010 13% των ερωτηθέντων προμηθεύτηκαν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή ιατρού, ενώ τρεις στους δέκα ερωτηθέντες έχουν αντιβιοτικά στο σπίτι τους για «ώρα ανάγκης». Η συνολική χρήση των αντιβιοτικών στην κοινότητα αυξήθηκε το 2010 σε 57% από 47% το 2009, ενώ τρεις στις δέκα περιπτώσεις χρήσης αντιβιοτικού αφορούν χορήγηση σε παιδί κάτω των 14 ετών. Τα συμπτώματα για τα οποία συνήθως συνταγογραφούνται αντιβιοτικά αφορούν ιογενείς λοιμώξεις, όπως συνάχι, βήχας πονόλαιμος και πυρετός.
Αλέξανδρος Φλέμινγκ, ανακάλυψη της Πενικιλλίνης
Ευρωπαϊκός συναγερμός
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) αναγνωρίζοντας την μέγιστη επίδραση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών στην ανάπτυξη της μικροβιακής αντοχής καθιέρωσε ετησίως την 18η Νοεμβρίου ως Ευρωπαϊκή ημέρα ευαισθητοποίησης για την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών (European Awareness Antibiotic Day -EAAD).
Ο θεσμός αυτός ξεκίνησε το 2008 και κάθε έτος αφιερώνεται στην ευαισθητοποίηση τόσο των επαγγελματιών υγείας που συνταγογραφούν τα αντιβιοτικά (ιατροίπρωτοβάθμιας περίθαλψης και νοσοκομείων) όσο και των πολιτών που αποτελούν τους άμεσουςκαταναλωτές τους με σκοπό να συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια του έτους.
Βασισμένη ακριβώς σε αυτή την πραγματικότητα που βιώνει η διεθνής κοινότητα η Δανία, η οποία ανέλαβε την Προεδρία του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου για το 2012, έθεσε ως προτεραιότητα της στον τομέα της υγείας την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής με επίκεντρο τον έλεγχο της κατανάλωσης των αντιβιοτικών τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα.
Τον Ιούλιο του 2012 διαμορφώθηκε από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ένα προτεινόμενο πλαίσιο δράσεων με στόχο την ορθολογική χορήγηση των αντιμικροβιακών ουσιών με τίτλο «Μία Υγεία».
Στο πλαίσιο αυτό η συνεχής ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας καθώς και του κοινού είναι πρωταρχικής σημασίας. Επιπλέον, η χρήση απλών και γρήγορων διαγνωστικών δοκιμασιών (π.χ το Strept.test, ή το γρήγορο testγια την γρίπη) τα οποία μπορούν να εκτελεστούν και στο χώρο εξέτασης του ασθενούς, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ασφαλή διάγνωση των λοιμώξεων εκείνων για τις οποίες πραγματικά απαιτείται η χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας.
Δράσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ
Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, όπως κάθε χρόνο, πραγματοποιεί δράσεις με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας αλλά και του κοινού σχετικά με την χρήση των αντιβιοτικών (ΜΜΕ, ιστοσελίδα και newsletter του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., έντυπο ενημερωτικό υλικό στα νοσοκομεία και στα Κέντρα Υγείας). Παράλληλα, οργανώνει και υλοποιεί μετεκπαιδευτικά σεμινάρια για τους επαγγελματίες υγείας και πολύ σύντομα θα εκδώσει τις επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμικροβιακή θεραπεία των ασθενών με λοιμώξεις.
Εκτός όμως τηςδιαχείρισης των αντιβιοτικών το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. μέσα από μία σειρά συντονισμένων δράσεων στοχεύει και στον έλεγχο της διασποράς των πολυανθεκτικών μικροβίων καθώς και την καλύτερη δυνατή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής στο νοσοκομειακό χώρο.
«Η Ευρωπαϊκή ημέρα για την ευαισθητοποίηση για την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών θα πρέπει να προβληματίσει τις πολιτικές ηγεσίες των κρατών, την επιστημονική κοινότητα αλλά και τους πολίτες γιατί οι λύσεις που προτείνονται είναι απλές και εφικτές και συνοψίζονται σε μία πρόταση: ‘μην παίρνετε αντιβιοτικά χωρίς λόγο για να παραμείνουν χρήσιμα όταν πραγματικά θα τα χρειαστείτε’», καταλήγει η ανακοίνωση του Κέντρου.
