Υπάρχουν πιτσιρίκια-οδοστρωτήρες, δραστήρια, σαρωτικά και σίγουρα για τον εαυτό τους που, μπαίνοντας σε ένα χώρο, προσαρμόζονται αμέσως ή που εγκλιματίζονται σε νέα περιβάλλοντα χωρίς να δυσκολευτούν. Υπάρχουν και κάποια άλλα ήσυχα, γλυκά πιτσιρίκια με μεγάλα «κουταβίσια» μάτια γεμάτα δισταγμούς που απολαμβάνουν τη μοναξιά, αποφεύγουν τις αλλαγές και δεν κάνουν εύκολα παρέες. Η παρακάτω λίστα θα σας βοηθήσει να σιγουρευτείτε για το αν το παιδί σας ανήκει στη δεύτερη κατηγορία και να κάνετε το πρώτο βήμα για να το βοηθήσετε να αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση.
Μήπως το παιδί είναι... διχασμένη προσωπικότητα;
Ενώ μαζί σας γελάει, παίζει χαρούμενα και φλυαρεί χαριτωμένα, μπροστά στους ξένους είναι σιωπηλό και ντροπαλό; Ίσως η συμπεριφορά του είναι αποτέλεσμα δικών σας πρακτικών. Αναρωτηθείτε, για παράδειγμα, αν έχετε επιμείνει ιδιαίτερα να «μην μιλάει ποτέ σε ξένους» ή αν είστε ιδιαίτερα αυστηροί με την συμπεριφορά που πρέπει να έχει μπροστά στους ξένους. Αν ο φόβος ή η εξαναγκασμένη ευγένεια το βαραίνουν, τότε είναι λογικό να φέρεται συνεσταλμένα.
Είναι «ακόλουθος», όχι «ηγέτης»
Παρατηρήστε το παιδί και δείτε: μήπως συνηθίζει να πηγαίνει με το ρεύμα, ακολουθώντας τις οδηγίες των αδερφών ή των φίλων του; Μήπως παίρνει σπάνια πρωτοβουλίες και ακόμη πιο σπάνια «βγαίνει μπροστά» στο πλαίσιο των κοινωνικών του συναναστροφών; Ενδέχεται η αυτοπεποίθησή και η κοινωνικότητα του να χρειάζονται τόνωση κι αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να αναλάβει δράση η μαμά και ο μπαμπάς, επιβραβεύοντας και ενθαρρύνοντας, δείχνοντας την αγάπη και την προσοχή τους και κανονίζοντας ραντεβού για παιχνίδι με άλλα παιδάκια ώστε να ξεδιπλωθεί η κοινωνικότητά του.
Υποτιμά τον εαυτό του
Ξέρεις ότι πρέπει να αναλάβεις δράση όταν βλέπεις ότι το παιδί σου είναι ο σκληρότερος κριτής του εαυτού του, κάνοντας υποτιμητικά σχόλια για τον εαυτό του και υπονομεύοντας τις ίδιες του τις προσπάθειες. Αν έχετε παρατηρήσει ότι το παιδί έχει αυτή τη συνήθεια, τότε είναι χρέος σας να το διορθώσετε, να του εξηγήσετε ότι είναι μοναδικό, όπως κάθε παιδί, και να του θυμίσετε όλους τους λόγους που έχει να είναι περήφανο για τον εαυτό του. Προσπαθήστε να αλλάξετε την οπτική του για τον εαυτό του, βελτιώνοντας την αυτο-εικόνα του.
Δυσκολεύεται να κάνει καινούριους φίλους
Το παιδί σας δεν είναι ο άνετος τύπος παιδιού που μπορεί με χαλαρότητα και φυσικότητα να προσεγγίσει μια παρέα πιτσιρικιών στις κούνιες και να παίξει μαζί τους -κοιτάζει, κοντοστέκεται και τελικά δεν τολμάει να κάνει γνωριμίες. Αν δεν μπορείτε να βελτιώσετε την κοινωνικότητά του (δείτε στο τέλος του άρθρου), τότε θα πρέπει ίσως να ενισχύσετε τους δεσμούς του με τους λίγους φίλους που διαθέτει, ώστε να νιώσει πρώτα ασφαλές και σίγουρο σε μια περιορισμένης έκτασης ομάδα, χτίζοντας την αυτοπεποίθησή του.
Αποφεύγει να κάνει νέα πράγματα
Αν το παιδί σας κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να αποφύγει το ξένο και το καινούριο ή παρατάει σχετικά εύκολα μια νέα ασχολία, τότε δεν είναι ούτε τεμπέλικο ούτε «δύσκολο». Ίσως είναι απλώς άτολμο -ίσως φοβάται την αποτυχία και προτιμά την παραίτηση από την προσπάθεια. Προσπαθήστε να το βοηθήσετε, ενθαρρύνοντάς το να αναλάβει σε πρώτη φάση μικρά και εύκολα projects ή ασχολίες. Με το να σημειώσει μερικές νίκες σε σχετικά εύκολο επίπεδο, θα καταφέρει να αυξήσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.
Συγκρίνει τον εαυτό του με τα άλλα παιδιά
Παρατηρήστε το παιδί σας και αναρωτηθείτε: μήπως φοβάται τη γνώμη των άλλων για εκείνο ανησυχώντας ότι δεν είναι αρκετά καλό; Ίσως η κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού σας χαλιναγωγείται από τις εσωτερικές συγκρίσεις που έχει μπει στη διαδικασία να κάνει. Θα πρέπει με τη στάση σας να βοηθήσετε το παιδί να κατανοήσει την μοναδικότητα και την αξία του, χωρίς παράλληλα να υποτιμήσετε κάποιο άλλο παιδάκι. Βάλτε ένα τέλος στις συγκρίσεις, εξηγήστε του ότι όλοι έχουμε ανασφάλειες και αδυναμίες και προσπαθήστε να το διδάξετε να αντιμετωπίζει με θάρρος τους φόβους του.
Τα ντροπαλά παιδιά είναι παιδιά ευαίσθητα και, ενίοτε, αγχώδη
Η ευαισθησία των ντροπαλών παιδιών, τα κάνει να επηρεάζονται σημαντικά από το περιβάλλον τους. Προσπαθήστε να βοηθήσετε το παιδί να ζήσει σε ένα περιβάλλον ασφαλές που θα του επιτρέπει να ηρεμεί και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Με την κατάλληλη υποστήριξη από εσάς, το ευαίσθητο παιδί σας μπορεί κάλλιστα μεγαλώνοντας να γίνει ένας συμπονετικός, στοργικός αλληλέγγυος άνθρωπος με αίσθηση ευθύνης. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ως προς την κοινωνικοποίησή του αλλά και οι ευαισθησίες του είναι πολύ λογικό να δημιουργήσουν άγχος. Δείξτε κατανόηση και υποστήριξη και μην προσθέσετε τις δικές σας ανησυχίες στο μυαλό του!
Πως να διαχειριστείτε ένα άτολμο παιδί
☺ Ενθαρρύνετέ το να ζήσει νέες εμπειρίες και να κάνει νέους φίλους, χωρίς να γίνεστε πιεστικοί. Θέλετε να του αποδείξετε ότι είναι ικανό για όλα, αλλά πάντα νιώθοντας ασφάλεια και ηρεμία, γι' αυτό προσέξετε να μην το παρακάνετε με τους νέους φίλους, τα νέα μέρη και τις καινούριες δραστηριότητες. Ένα βήμα τη φορά, είναι αρκετό.
☺ Βοηθήστε το να γίνει ανεξάρτητο. Αναθέστε μικρές και απλές στην αρχή δουλειές που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα φέρει εις πέρας με επιτυχία.
☺ Επιβραβεύστε την προσπάθεια, πανηγυρίστε το καλό αποτέλεσμα και γεμίστε το παιδί με αυτοπεποίθηση πριν περάσετε σε μια πιο... δύσκολη πίστα.
☺ Αφήστε το να είναι ο εαυτός του και μην το πιέζετε. Δείξτε του με τη στάση σας ότι δεν πειράζει να είναι κανείς εσωστρεφής, αλλά δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην έχει αυτοπεποίθηση. Βοηθήστε το να δει τα ταλέντα και τα προτερήματά του, να δει τον εαυτό του μέσα από τα δικά σας μάτια
☺ Σεβαστείτε τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές του και μην το πιέζετε να γίνει κάτι που δεν είναι. Ενισχύστε την κοινωνικότητά του οργανώνοντας ραντεβού για παιχνίδι με λίγα, κοντινά του παιδάκια στο σπίτι σας και κάντε μικρά βήματα που θα το βοηθήσουν να γίνει πιο ανοιχτό χωρίς να νιώθει πίεση ή φόβο.
